| |
เมืองกำแพง หรือ ชากังราว ในอดีตซึ่งเป็นเมืองลูกหลวง และเป็นเมืองหน้าด่านทางทิศใต้ที่
สำคัญมากของอาณาจักรสุโขทัย
ศิลปกรรม และปฏิมากรรม คล้ายคลึงกับของเมืองสุโขทัยมาก แต่มีเอกลักษณ์รูปแบบฝีมือช่าง
เป็นของตัวเอง เมืองกำแพงเพชรมีพระเครื่อง พระบูชา แตกกรุอยู่ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นฝั่งลานทุ่งเศรษฐี หรือ
ฝั่งเมือง กรุที่ขุดพบสำคัญหลายกรุ เช่น กรุวัดบรมธาตุ กรุกะโลทัย กรุอาวาสน้อย กรุอาวาสใหญ่ กรุวัดฤาษี
และกรุวัดพระแก้ว เป็นต้น
เมืองกำแพงเพชรนั้น ถือว่ามีการขุดพบพระเครื่อง พระบูชาได้มากมายหลายกรุ ไม่น่าน้อยกว่า
เมืองอื่น ๆ พระเมืองกำแพงได้รับความนิยมค่อนข้างสูงแทบทุกกรุ พระบางพิมพ์ได้รับการยกย่องจากวงการ
ให้อยู่ในชุดเบญจภาคีสุดยอดนิยมของประเทศ คือ พระกำแพงซุ้มกอ และพระกำแพงลีลาเม็ดขนุน
นอกจากนี้ พระเมืองกำแพง ยังได้รับความนิยมทั้งประเภทเนื้อดิน และเนื้อชิน เช่น
ประเภทเนื้อดิน ได้แก่ พระนางกำแพง พิมพ์ตื้น พระนางกำแพง พิมพ์ลึก พระกำแพงกลีบบัว พระกำแพงเม็ดมะลื่น พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด พระซุ้มยอ พระกลีบจำปา และพระลีลาต่าง ๆ
ประเภทเนื้อชิน ได้แก่ พระลีลากำแพงขาว พระกำแพงลีลาข้างเม็ด พระนางกำแพง พิมพ์ตื้น
พระนางกำแพง พิมพ์ลึก พระนางกลีบบัว พระเชตุพน พระซุ้มยอ พระกำแพงห้าร้อย และพระ
ลีลาพิมพ์ต่าง ๆ อีกหลายพิมพ์ เป็นต้น
วันนี้ขอพูดถึงพระกำแพงห้าร้อยก่อน พระกำแพงห้าร้อยเป็นพระประเภทเนื้อชินซึ่งเป็นพระพิมพ์หนึ่ง
จากหลาย ๆ พิมพ์ที่ได้รับความนิยมมาก
พระกำแพงห้าร้อย ขุดพบเป็นทางการครั้งแรก ที่กรุวัดบรมธาตุ กำแพงเพชร ประมาณปี
พ.ศ.2393 ในปี พ.ศ.2475 ขุดพบอีกครั้งที่กรุวัดกะโลทัย และกรุอาวาสน้อย อีกไม่กี่แผงในเวลาต่อมา
พระกำแพงห้าร้อยเป็นพระแผงที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ มีองค์พระพิมพ์นาคปรกขนาดเล็ก นั่งเรียงเป็นแถว
เต็มแผงทั้ง 2 ด้าน นับได้ด้านละ 226 องค์ รวมทั้ง 2 ด้าน 502 องค์ พอดี
พระกำแพงห้าร้อย ตั้งแต่โบร่ำโบราณ คำร่ำลือด้านพุทธคุณนั้นถือว่าสุดยอดยิ่งนัก ใน ทุก ๆ ด้าน
ไม่ว่าเมตตา หรือโภคทรัพย์ พระเมืองกำแพงนั้นไม่เป็นสองรองใครแน่ ส่วนเรื่องแคล้วคลาด หรือคงกระพัน
ชาตรี พระกำแพงห้าร้อยคน โบราณเชื่อกันว่า สร้างไว้เพื่อคุ้มครองบ้านเมืองโดยตรง มีการเล่าขานกันว่า
พระบางส่วนนั้น จะนำมาติดไว้ที่ซุ้มหน้าบรรณ ของประตูเมืองในแต่ละทิศ เพื่อจะได้คุ้มครองบ้านเมืองให้
อยู่เย็น เป็นสุข พุทธคุณดีเยี่ยมขนาดนี้ ทำให้เกิดการอยากนำพระมาใช้ติดตัว แต่พระกำแพงห้าร้อย
นั้นมีขนาดใหญ่เกินขนาดจะห้อยติดตัว จึงได้นำมาตัดแบ่งออกเป็นชิ้น ๆ ที่นิยมตัดกัน คือ ตัดสิบหก
ตัดสิบสอง ตัดเก้า ตัดหก ตัดสี่ ตัดสาม ตัดสอง และตัดเดี่ยว แต่ ตัดเก้าเป็นขนาดที่ได้รับความนิยมค่อนข้าง
มากกว่า เพราะว่าขนาดของพระใกล้เคียงพระสมเด็จ พอเหมาะกำลังห้อยคอพอดี
พระกำแพงห้าร้อย ปัจจุบันแทบจะไม่มีวนเวียนในตลาดพระเลย ไม่ว่าจะเป็นชิ้นส่วนที่ตัดมาขนาดใด
ก็ตามนั้น หาพบเจอได้ยากมาก นาน ๆ จะพบสักองค์ หากเจอบ้างส่วนใหญ่ ก็ได้แบบสึก ๆ ส่วนประเภทแบบ
เต็ม ๆ แผงนั้น คงจะหมดโอกาสแน่ เพราะเท่าที่รู้มานั้น 10 ปี ย้อนหลังแทบไม่มีวนเวียนเข้ามาในวงการ
พระเครื่องเลย เชื่อกันว่า พระกำแพงห้าร้อย ที่ยังเต็มแผงสมบูรณ์นั้น ปัจจุบันคงเหลือไม่น่าเกิน 10 แผง
เป็นแน่ พระกำแพงห้าร้อย เป็นพระเนื้อชินเงินเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่พระบางแผงอาจจะผสมเนื้อชิน
ที่แก่ตะกั่ว หรือ แก่ปรอทบ้างก็มี
พระกำแพงห้าร้อยบางกรุที่ขุดพบเป็นเวลากว่าร้อยปีแล้ว และเป็นที่นิยมกันมานมนาน การปลอมแปลง
ย่อมมีแน่นอน มีหลายฝีมือ และมีการพัฒนาได้ดีมาเรื่อย ๆ หลายยุคสมัย แต่ผู้เขียนก็ยังมั่นใจ และเชื่อว่า
การปลอมเลียนแบบนั้นยังไงก็ทำได้ไม่เหมือนแน่ ทั้งพิมพ์ทรง ทั้งเนื้อหา รวมทั้งธรรมชาติ อายุของพระนั้น
ยังห่างมากจริง ๆ ครับ
พระกำแพงห้าร้อยนั้น เป็นพระที่เทหล่อแบบประกบทีละข้าง ทำให้พระด้านหน้า และด้านหลัง เยื้อน
เหลือบกันเล็กน้อย เมื่อตัดแบ่งออกมาแล้ว จึงมองเห็นเลยว่า พระทั้งสองด้านนั้นเลื่อมล้ำ ไม่ตรงกัน เช่น
เราตั้งใจจะตัดพระออกเป็นชิ้น ด้านละ 9 องค์ เมื่อด้านใดได้เก้าองค์ พลิกกลับมาดูอีกด้าน จะเห็นได้เลยว่า
ด้านตรงข้ามจะไม่สวยเท่าด้านแรก คือ อาจตัดโดนปรกพระ หรือ เศียร บางทีอาจตัดโดนองค์พระแถวข้าง ๆ
เป็นแถวเลยก็มี ถ้าถามว่าเคยมีไหมที่ฟลุคตัดได้ด้านหน้า และด้านหลังตรงกัน? มีครับ แต่พบเจอน้อยมาก
ด้านพุทธคุณเชื่อว่า ครบทุกด้าน ทั้งคงกระพันชาตรี คลาดแคล้ว เมตตามหานิยม และโภคทรัพย์
ดีเยี่ยม สนนราคาพระกำแพงห้าร้อย เป็นพระที่ไม่ค่อยมีหมุนเวียน ไม่มีการโปรโมท ราคาจึงอยู่แบบ
ธรรมดา หลักพันถึงหลักหมื่น แล้วแต่สภาพและความสวย ส่วนองค์ที่เต็มแผงนั้น ผู้เขียนไม่สามารถประเมิน
ราคาได้ ผู้อ่านลองนึกดูซิครับแล้วคำนวณดูซิว่า ถ้าแบ่งตัดจะได้กี่ชิ้น ชิ้นละเท่าไหร่ ลองคำนวณดูนะครับ
นุ เพชรรัตน์
|
|
|
